سابقه و هدف: بیماری شریان کرونر (CHD) یک اختلال چند عاملی است. جنس مذکر، افزایش سن، فشار خون بالا، دیابت قندی، مصرف دخانیات و اختلال چربی خون، عوامل خطرساز کلاسیک و مستقل CHD می باشند. رابطه CHD با عوامل خطرساز آن تا حدودی وابسته به نژاد و منطقه جغرافیایی است، از این رو بررسی عوامل خطر CHD در جمعیت های مناطق مختلف ایران ضروری است. در این مطالعه نقش و رابطه عوامل خطرساز کلاسیک با شدت بیماری کرونر قلب بررسی می گردد. علاوه بر آن، خطر نسبی و مطلق CHD از روی هفت عامل خطر ساز اصلی با استفاده از نقاط فرامینگهام محاسبه می گردد.مواد و روشها: این تحقیق یک مطالعه مقطعی است که در آن هفت عامل خطرساز اصلی CHD در 260 نمونه (زن و مرد) در سنین 40 تا 70 سالگی که در بیمارستان دانشگاه مورد آنژیوگرافی قرار گرفته اند، مورد مطالعه قرار می گیرد. پارامترهای دموگرافی توسط پرسشنامه جمع آوری و داده های بیوشیمیایی بر روی سرم ناشتا سنجش شده اند. کلسترول توسط روش آنزیمی CHOD-PAP، تری گلیسرید توسط GPO-PAP و HDLc توسط متد رسوبی PTA-MgCl2 و LDLc از معادله فریدوالد محاسبه گردید. افرادی که دارای انسداد بیش از 70 درصد در حداقل یکی از شعب کرونر بودند، به عنوان مورد و افرادی که دارای هیچگونه انسداد نبودند (کمتر از 10 درصد) و از نظر سن و جنس با گروه نمونه منطبق بودند، به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. شدت انسداد کرونر بر اساس تعداد رگ و میزان ضایعه در چهار گروه طبیعی، خفیف، متوسط و شدید درجه بندی گردید. برای بررسی ارتباط متغیرهای پیوسته با CHD و با یکدیگر از آزمون بستگی پیرسون و برای محاسبه شانس بیماری کرونر یا نسبت شانس (odds ratios) از رگرسیون لوژیستیک استفاده گردید.یافته ها: از نظر متغیر های سن (P≤0.000)، جنس (P≤0.000)، عدم فعالیت فیزیکی (P @ 0.06) فشارخون بالا (P @ 0.06)، مصرف سیگار (P≤0.003)، دیابت (P≤0.000) و اختلال چربی خون بین دو گروه مورد و شاهد اختلاف معنی دار وجود داشت. تواتر وقوع افزایش تریگلیسیرید، افزایش کلسترول و افزایش بتالیپوپروتئین خون (افزایش (LDLc در بیماران کرونر بیش از گروه شاهد می باشد. نتایج آنالیز رگرسیون لوژیستیک نشان می دهد که بیماری کرونر با سن (r=0.28)، جنس مذکر (r=0.28) و دیابت (r=0.30) دارای بیشترین ارتباط می باشد. به علاوه، نسبت های شانس برای متغیرهای جنس مذکر برابر (P≤0.000) 3.5، مصرف سیگار 3.8 (P≤0.02)، عدم فعالیت فیزیکی 1.2 (P≤0.06)، و دیابت 5.1 (P≤0.000) بود. از نظر متغیرهای شاخص توده بدنی (BMI)، سطح تحصیلات، متوسط فشار خون سیستولی و دیاستولی، سابقه فامیلی (دیابت، اختلال چربی خون، فشار خون بالا، کم کاری تیروئید و بیماری کرونر زودرس) و سابقه پیشین اختلال چربی خون، فشار خون بالا، کم کاری تیروئید و بیماری کرونر بین دو گروه اختلاف معنی داری وجود نداشت. ولی سابقه پیشین دیابت و مصرف داروهای پایین آورنده چربی خون (استاتین ها) و ضد فشار خون به طور معنی دار در گروه بیمار بیشتر از گروه کنترل بود. نتایج این مطالعه همچنین نشان داد که نمره های فرامینگهام 8.7±4.4) در مقابل (P≤0.000, 5.7±4.8 و خطر نسبی 2.5±1.3) در مقابل (P≤0.000, 1.6±0.7 و مطلق 14.8±8.6) در مقابل (P≤0.000, 8.0±6.7 برای CHD در بیماران کرونر بیش از افراد شاهد است. به علاوه بین نمره های فرامینگهام و خطر نسبی و مطلق برای CHD و شدت انسداد یک رابطه ممتد و رتبه ای وجود دارد.استنتاج: داده های این تحقیق نشان می دهد که بین شدت بیماری کرونر قلب و متغیرهای اصلی قلبی - عروقی، نمره های فرامینگهام و خطر نسبی و مطلق CHD یک رابطه پیوسته و رتبه ای وجود دارد.

طرح مساله: مطالعه حاضر به منظور بررسی اثر آموزش مهارت های زندگی بر عوامل خطرساز مصرف مواد در نوجوانان در معرض خطر طراحی شده است.روش: نمونه تحقیق حاضر شامل 70 نفر از دانش آموزان سال اول متوسطه منطقه 19 تهران بود که با استفاده از روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه مداخله (n=35) و کنترل (n=35) قرار گرفتند. شرکت کنندگان هر دو گروه قبل و بعد از مداخله، پرسش نامه عوامل خطرساز و حفاظت کننده مصرف مواد و پرسش نامه بررسی وضعیت مصرف الکل، سیگار و سایر مواد را تکمیل کردند.یافته ها: نوجوانانی که آموزش مهارت های زندگی را دریافت کرده بودند در ارزیابی پس از مداخله تغییر معناداری در خود پنداره، مهارت های خود کنترلی، مهارت های اجتماعی، احساس کنترل درونی و نگرش منفی نسبت به مواد نشان دادند. اما آموزش مهارت های زندگی تاثیر معناداری بر عوامل خطر ساز اجتماعی نداشت.نتایج: آموزش مهارت های زندگی در کوتاه مدت می تواند تغییر معناداری در عوامل میانجی مصرف مواد ایجاد نماید، ولی تغییرات پایدار در رفتار مصرف مستلزم زمان طولانی تر و تکرار و استمرار برنامه آموزشی است.

مقدمه و اهداف: سال های اول زندگی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا آنچه در دوران کودکی اتفاق می افتد در طول زندگی تاثیرات عمده ای بر سلامت فیزیکی و روانی خواهد داشت، بنابراین هدف پژوهش حاضر، ارائه خلاصه ای از عوامل خطرساز و محافظ متداولی است که رشد کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد. مواد و روش ها: در پژوهش مروری حاضر، برخی مباحث مطرح شده مرتبط با عوامل خطرساز و محافظ رشد کودک، با استفاده از منایع اطلاعاتی Scopus، Springer، ScienceDirect و جستجوگر Google از سال های 1980 تا 2016 و با به کارگیری کلمات کلیدی عوامل خطرساز، عوامل محافظ، رشد بهنجار، کودک، آسیب شناسی روانی، مشکلات رفتاری و مشکلات هیجانی جستجو و مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه گیری: از بارداری تا دوران کودکیکیفیت روابط کودکان با بزرگسال ها و مراقبانشان و تمام محیط هایی که کودکان در آن زندگی می کنند و یاد می گیرند، تاثیر قابل توجهی بر رشد شناختی، هیجانی و اجتماعی آنها خواهد داشت، بنابراین لازم است تا دولت ها، سازمان های بهداشتی و خانواده ها محیط های امن، حمایتگر و روابط باثباتی که کودکان به آنها احتباج دارند را فراهم آورند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش عوامل فردی خطرساز سوء مصرف مواد مخدر در میان دانش آموزان دوره متوسطه اجرا شد. بدین منظور نمونه آماری مشتمل بر 636 نفر از دانش آموزان دوره متوسطه شهر تهران با استفاده از نمونه گیری تصادفی خوشه ای از بین مناطق در معرض خطر آموزش و پرورش شهر تهران انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه های بررسی مصرف مواد با محاسبه ضریب پایایی 0.88 و پرسشنامه عوامل خطرساز با ضریب پایایی 0.91 به دست آمد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود و از آزمون های آماری همبستگی و رگرسیون چند متغیره استفاده شد. یافته ها نشان داد متغیرهای پیش بینی کننده معنادار مصرف انواع مواد عبارت هستند از: خودکنترلی، نگرش دانش آموزان، توانمندی های اجتماعی، پیوند با خانواده، پیوند با مدرسه و نگرش والدین به مصرف مواد. لذا عوامل مذکور از عوامل خطرساز در این گروه از دانش آموزان هستند که مداخله مؤثر در آن ها به منظور کاهش سوء مصرف مواد ضروری است.

مقدمه: هدف اصلی این پژوهش اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی بر کاهش عوامل خطرساز در دانش آموزان پسر در معرض خطر شهر کبودراهنگ بوده است که در وضعیت نگرش به مصرف مواد، احساس افسردگی، جرات مندی، خودکنترلی و هیجان خواهی مورد مقایسه قرار گرفته اند.روش کار: روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی است.جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان پسر در معرض خطر هستند که در دبیرستان های حاشیه شهر کبودرآهنگ در سال 1394 تحصیل می کردند. نمونه پژوهش شامل 50 نفر (در هر گروه آزمایش و گروه کنترل 25 نفر) می باشد، که به منظور انتخاب نمونه با روش خوشه ای چند مرحله ای، از بین کلاس های موجود در هر دبیرستان با توجه به وضعیت خانوادگی و تحصیلی، تربیتی آنها بطور تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل با استفاده از پرسشنامه تشخیص رفتارهای پرخطر همتا سازی شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ای بر گرفته از پرسشنامه عوامل خطرساز و حفاظت کننده مصرف مواد (RAPI) بوده است.یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد، آموزش مهارت های زندگی موجب شده است تا نوع نگرش دانش آموزان در معرض خطر نسبت به مصرف مواد مخدر و میزان احساس افسردگی در آن ها و همچنین مشکلات دانش آموزان پسر در زمینه جرات مندی و خودکنترلی و میزان هیجان خواهی طور معناداری کاسته شود.نتیجه گیری: بطور کلی، این نتیجه به دست آمد که آموزش مهارت های زندگی موجب کاهش اثرات عوامل خطرساز در دانش آموزان پسر در معرض خطر در شهر کبودراهنگ گردیده است.

هدف پژوهش حاضر، اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی بر کاهش عوامل خطرساز در دانش آموزان پسر در معرض خطر شهرستان کبودراهنگ بود. برای نیل به این هدف ازبین دانش آموزان پسر پایه سوم متوسطه، تعداد 36 نفر (گروه آزمایش 20 نفر، گروه شاهد 16 نفر)، به روش تصادفی انتخاب و طی 15جلسه آموزشی و با پرسشنامه عوامل خطرساز و حفاظت کننده مصرف مواد محمدخانی (1389) داده ها جمع آوری شد.پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی و نتایج تحلیل داده ها با استفاده ازآزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره MANCOVA، نشان داد که آموزش مهارتهای زندگی موجب کاهش اثرات عوامل خطرساز در دانش آموزان پسر در معرض خطر شده است.

سابقه و هدف: از آن جایی که عادت استعمال سیگار در بین زنان ایرانی شایع نمی باشد، انتظار می رود شیوع برونشیت مزمن در مقایسه با کشورهای غربی کمتر باشد. این در حالی است که نتایج مطالعات موید خلاف این امر هستند. رواج پخت نان در خانه های روستایی و شهرهای کوچک ایران توسط زنان می تواند عاملی برای ابتلا آنان به برونشیت مزمن در نظر گرفته شود. خصوصا آنکه از سوختهای آلی و همچنین سوخت چوب در پخت نان و گرم کردن خانه ها، استفاده می شود.مطالعه حاضر برای بررسی میزان دخالت سوخت آلی و سیگار در ایجاد برونشیت مزمن زنان شهرکرد انجام شده است.مواد و روشها: یکصد زن مبتلا به برونشیت مزمن با سن بالاتر از 40 سال از بین مراجعه کنندگان به درمانگاه ریه به عنوان گروه مورد، انتخاب شدند. جمعی از ملاقات کنندگان بیماران بستری در همان بیمارستان نیز به عنوان شاهد در نظر گرفته شدند. پرسشنامه ای شامل موارد سابقه پخت نان در منزل، نوع سوخت مصرفی برای گرمایش منزل، نوع سوخت آشپزخانه و نوع سوخت تنور بین دو گروه توزیع شد.یافته ها: متوسط سنی گروه مورد و شاهد به ترتیب (66.02±9.4) و (64.2±10.6) بود. از بین موارد مطرح شده در پرسشنامه؛ مصرف سیگار و قلیان، پخت نان با تنور در منزل، استفاده از بخاری چوب سوز، استفاده از چوب و نفت برای پخت غذا، همچنین استفاده از چوب در تنور در بین دو گروه تفاوت آماری معنی دار داشت.نتیجه گیری و پیشنهادات: نتایج این مطالعه نشانگر تاثیر سوختهای بیولوژیک بر شیوع برونشیت مزمن در زنان است. تغییر اینگونه سوختهای مصرفی به سوخت های سالم تر، می تواند در تغییر الگوی برونشیت مزمن در بین زنان شهرکرد، موثر باشد.

زمینه و هدف: بیماری های قلبی - عروقی، مهمترین بیماری دوران سالمندی و عارضه پیشرونده ای است که از دوران کودکی آغاز و تظاهر بالینی خود را به طور عمده از میانسالی به بعد آشکار می کند. پژوهش حاضر به منظور تعیین ارتباط عوامل خطرساز اختلالات عروق کرونر با سالمندی انجام گرفته است روش بررسی: این مطالعه توصیفی - تحلیلی بر روی 722 سالمند بالای 65 سال مراجعه کننده به مرکز آنژیوگرافی کوثر استان گلستان در طول سال 1388 به صورت سرشماری انجام شد. بیماران بر اساس درگیری عروق کرونر و عدم درگیری عروق کرونر به دو گروه تقسیم شدند. عوامل خطر شامل سن، جنس، نمایه توده بدنی (BMI)، فشارخون، دیابت، سیگار و اعتیاد به مواد مخدر در نمونه ها مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از روش آماری آزمون تی و من ویتنی در محیط نرم افزاری SPSS-16 تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: بیشترین سن نمونه ها بین 65 تا 75 سال بود و بیشترین درگیری عروق در بین سه رگ اصلی، شاخه چرخشی با 31.5 درصد بود. از بین عوامل خطر مورد بررسی جنس و فشارخون سیستولیک، در بیمارانی که درگیری عروق کرونر داشتند، در مقایسه با کسانی که عروق کرونر نرمال داشتند تفاوت آماری معنی داری نشان داد. نسبت خطر در بیماران با فشارخون سیستولیک و دیاستولیک به ترتیب 1.13 و 1.11 برابر بیشتر از کسانی بود که درگیری عروق نداشتند.نتیجه گیری: ریسک فاکتور جنس مرد و فشارخون سیستولیک در سالمندانی که درگیری عروق کرونر دارند، از عوامل مهم و مساعد کننده قوی در درگیری عروق کرونر می باشد؛ لذا کنترل فشارخون شاید بتواند از پیشرفت بیماری عروق کرونر پیشگیری نماید.

زمینه و هدف: یکی از مهم ترین عوارض دیابت، رتینوپاتی (Retinopathy) دیابتی است که سالانه باعث کوری 10 هزار نفر می شود. مطالعات مختلفی به بررسی عوامل خطر رتینوپاتی در بیماران دیابتی پرداخته اند. این تحقیق نیز به منظور بررسی روابط بین عوامل خطر رتینوپاتی و وضعیت ابتلا به این بیماری انجام شده است. در این مطالعه تلاش شده است تا با به کارگیری مدل جمعی تعمیم یافته، کیفیت پیش بینی متغیر وابسته را به حداکثر رسانده و روابط غیرخطی و غیریکنواخت بین پاسخ و متغیرهای توضیحی، کشف گردد.روش کار: این پژوهش مقطعی، تحلیلی بر روی 367 بیمار دیابتی شرکت کننده در فراخوان ارزیابی رتینوپاتیشهر تهران انجام شد. شرکت کنندگان برای تعیین ویژگی ها، شرایط پزشکی و داروهایشان مورد بررسی قرار گرفتند. در نهایت، از مجموعه داده ای شامل شش متغیر توضیحی پیوسته سن، طول مدت ابتلا به دیابت، شاخص توده بدنی، هموگلوبینA1C، کلسترول، فشارخون سیستولیک و متغیر پاسخ وجود رتینوپاتی، برای به دست آمدن مدل های جمعی تعمیم یافته و رگرسیون لجستیک (Logistic Regression) دوحالتی استفاده شد. برازش مدل به وسیله نرم افزار mgcvR انجام شد.یافته ها: در این مطالعه 120 نفر (33%) از بیماران به رتینوپاتی مبتلا بودند و 247 نفر (67%) رتینوپاتی نداشتند. نتایج حاصل از مدل جمعی تعمیم یافته حاکی از تاثیرگذاری طول مدت ابتلا به دیابت (p<0.001)، هموگلوبین  (p=0.004) A1Cو فشارخون سیستولیک (p=0.032) بر رتینوپاتی بود. به علاوه نشان داده شد که طول مدت ابتلا با یک رابطه خطی، هموگلوبین A1C با تابع درجه چهار و فشارخون با تابع درجه دو با رتینوپاتی دیابتی ارتباط دارند.نتیجه گیری: علاوه بر تعیین عوامل خطر رتینوپاتی دیابتی، نشان داده شد که مدل جمعی تعمیم یافته توانایی شناسایی روابط غیرخطی بین متغیرها را داراست. بنابراین، این مدل با اطلاعات بیشتری از روابط بین داده ها، کیفیت پیش بینی پاسخ را به حداکثر می رساند.